Honouring ANNIE IMBENS-FRANSEN en de rol van vrouwen
(Eindhoven 2 april 1937 – Eindhoven 2 maart 2021)
Toen ik Annie voor het eerst ontmoette in 2008, was een van de eerste dingen die ze tegen me zei: ‘Als je ervoor kiest om in interreligieuze zin te blijven werken, onthoud dan dat hoe hoger je klimt, hoe eenzamer het wordt.’ Hoe profetisch! Ik wist dat ze het niet zei om mij te ontmoedigen, maar om mij te waarschuwen voor de realiteit waarmee vrouwen worden geconfronteerd in de voornamelijk door mannen gedomineerde wereld van interreligieus en multireligieus.
Maar laten we bij het begin beginnen…
Ari van Buuren, “Het is begonnen in 1997. Annie Imbens, feministisch theologe, en ik worden als vertegenwoordigers van Nederland uitgenodigd naar de eerste URI-consultatie in Europa. Dit vindt plaats in het ‘Brahma Kumaris Global Retreat Centre’ nabij Oxford.
De consultatie verloopt langs een route van vier D’s: Discovery, Dream, Development en Destiny.
In mei 1997 brengen Annie Imbens en ik verslag van de URI-consultatie in Oxford uit in de Spirituele Academie van Brahma Kumaris te Amsterdam. Meteen bericht dagblad Trouw in deze samenhang op 1 augustus 1997 over Bisschop Swing en URI.
“Swing zei ‘ja’ Een leven gewijd aan United Religions”
“In april van dit jaar vond in Oxford de eerste Europese consultatie plaats voor dit United Religions Initiative. Uitgenodigd waren een vijftigtal vertegenwoordigers van veertien religieuze en spirituele stromingen, die in de samenleving op diverse terreinen actief zijn. De Nederlandse genodigden waren feministisch theologe Annie Imbens-Franssen en Ari van Buuren, hoofd geestelijke verzorging in het Academisch ziekenhuis Utrecht. Van Buuren was aanvankelijk nogal huiverig voor zweverigheid, maar keerde zeer enthousiast terug. “Met veel respect luisterden we naar elkaar. Zorg om het welzijn van moeder aarde verbond en verenigde ons. Wat we nodig hebben is globaal ethiek, een mondiale ethiek.”
Ari gaat verder, “Volgens ons kan de ‘R’ in URI beperkend werken. We leven in een pluriforme: multireligieuze, multi-spirituele en seculiere context. Wij kiezen er expliciet voor om in de Preambule te spreken van ons UR-Initiatief als “mensen van verschillende religies, spirituele stromingen en inheemse tradities” met hun “wijsheid en waarden”. En Annie Imbens neemt steeds het voortouw om onvermoeibaar te strijden voor evenredige deelname van vrouwen en mannen in alle geledingen van het URI, wat uitmondt in Principe nr 8.”
In 2002 namen Ari en Annie deel aan de URI Assembly in Berlijn.
Anne Roth, een van de oprichters van de WIN-URI (Women’s Interfaith Network) CC, die ook de Assembly bijwoonde, schreef in haar persoonlijke dagboek: “De tweede helft van de middag was gewijd aan een workshop getiteld ‘De bijdrage van vrouwen in Interreligieuze Dialoog”, die werd geleid door Annie Imbens-Fransen en mijzelf/Anne Roth. We begonnen het door woorden (van zoveel verschillende taalsprekers) te delen rond het concept ‘vrouwelijk’. Annie had kopieën van de gloednieuwe verklaring van het Europees Parlement over de rechten van vrouwen en er was tijd voor een dialoog over de inhoud en implicaties van die verklaring. En daarna deelden we een kort overzicht van de vele nieuwe en groeiende organisaties die vrouwen creëren rond vredesopbouw wereldwijd. Een verklaring ter ondersteuning van dit document van het Europees Parlement werd niet afgelegd vanwege problemen in de taal van het document zelf.”
Anne schreef ook ter nagedachtenis aan Annie: ‘Ik ontmoette Annie voor het eerst op de binnenplaats van de slaapzaal op Stanford. Het was 1998 en ik beheerde de registratietabellen voor de Global Summit dat jaar. We spraken met elkaar en maakten verbinding op een heel praktisch niveau. Toen ik haar leerde kennen, besefte ik dat ze een gepassioneerde vrouw is voor degenen die in de hele westerse geschiedenis als ‘tweederangsburgers’ zijn beschouwd – de vrouwen van elk land. Ik denk dat ze in Pittsburgh moet zijn geweest voor de ondertekening van het Handvest van URI, omdat ze toen al ingebed was in de leiding van de beweging. Annie heeft vanaf het begin een centrale rol gespeeld bij het URI-werk. Ze is een praktische organisator geweest en een fervent voorstander van de waarden die haar dierbaar zijn. Ze verdient alle eer die haar vandaag wordt gegeven. Ook namens mij hartelijke groeten aan haar.”
(Signing the URI Charter in Pittsburg, USA in 2000)
Rev. Canon Charles P. Gibbs, voorheen URI Executive Director: voeg toe, “Ik heb het grote voorrecht gehad om vele jaren met Annie samen te werken bij het oprichten van URI, zowel wereldwijd als in Europa. Ze was een helder licht voor vrede, gerechtigheid en genezing; en een fervent pleitbezorger voor de rechten van vrouwen. Ik ben vereerd dat ik haar als collega en vriendin heb mogen rekenen.
Annie heeft mij en heel URI belangrijke lessen geleerd over het belang van strijd voor de volledige en rechtvaardige inclusie van vrouwen. Op bijzondere wijze wordt haar een van de belangrijkste principes uit het mondiale handvest van URI toegekend: “Wij praktiseren een eerlijke participatie van vrouwen en mannen in alle aspecten van de URI.”
(Patrick & Annie.. and URI Europe )
Patrick Hanjoul, Voormalig Voorzitter URI Europa, kende Annie heel goed. Zij was op een gegeven moment Penningmeester van URI Europe. Hij vertelt:
“Annie zal ik onomkeerbaar verbinden met ‘United Religions Initiative’. Samen – en dus van heel nabij – hebben we de pioniersjaren doorlopen van dit toen ambitieuze wereldnetwerk, een droom voor een betere, meer harmonieuze wereld. Annie was zonder enige twijfel binnen URI Europa één van de belangrijkste trekkende krachten. Zo heeft ze zich onder andere met veel ijver en toewijding ingezet voor het penningmeesterschap. Alles wat ze deed had iets af, perfect. Wat betreft de statuten en de rekeningen was het zelfs zo dat het hoofdkwartier van URI in San Francisco later het Europese model als voorbeeld nam voor andere regio’s in de wereld. Samen met haar heb ik veel voorbereidend werk mogen gedaan. Ik was dan ook meerdere keren bij haar/bij jullie op bezoek in Eindhoven om dingen door te praten en uit te klaren. Bij elk afscheid aan de deur had ik steeds die zekerheid: op Annie kan je rekenen. Ze had immers een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Ze stond er.
Wat alles nog ver overstemt, was haar niet aflatende ijver voor vrouwenrechten. Nog eerder dit jaar had ik een telefoongesprek met de vroegere Internationale Directeur van URI, Rev. Charles Gibbs. Tijdens dat gesprek herinnerde hij mij er aan – dat in de aanloop naar de oprichting van URI in het jaar 2000 – het altijd Annie was die vrouwenrechten manifest binnenbracht in het zoekproces dat het uitschrijven van de ‘Preamble, Purpose and Principles’ van URI voorafging. Het was dankzij haar dat er blijvende aandacht was – en is – voor gelijkheid en gelijkwaardigheid. Was Annie niet altijd gemakkelijk, het was precies daardoor dat zij dingen op de agenda kreeg en ze wist door te drukken. Een sterke madam. Iemand waarvoor ik altijd respect en dankbaarheid zal hebben, omdat zij zo bepalend was voor de ontwikkeling van URI. Niet enkel in Europa, maar ook wereldwijd.
Zij heeft haar bijdrage geleverd aan een betere wereld, meegewerkt aan een andere toekomst voor de internationale gemeenschap. Zij mag met grote zekerheid …rusten in vrede!
Karimah Stauch/Regionaal Coördinator Europa, herinnert zich ook de samenwerking met Annie in die beginjaren: “Annie was een sterke vrouw, moedig, volhardend en duidelijk in haar inzet om op te komen voor de inclusie en rechten van vrouwen. Ze was ook een groot voorstander van jongere vrouwen, waaronder ikzelf. Het was geweldig dat ze ervoor zorgde dat principe 8 in het Charter werd opgenomen.
Ze was jarenlang penningmeester van URIE. Ze vond het leuk om de leiding over het geld te hebben. Ook hier heeft ze veel werk verricht. Ze maakte ook een sterk punt dat URI zich aan de basis moet bevinden, waarbij rekening moet worden gehouden met verschillende culturen en manieren van organiseren enz..”
Maria Crespo, Director of Member Support, “De komst uit Buenos Aires naar de eerste Stanford-bijeenkomsten was, zoals je je misschien kunt voorstellen, ZEER indrukwekkend; er ging een hele nieuwe wereld voor mij open, speciaal vertegenwoordigd door verschillende mensen uit verschillende delen van de wereld, die mij veel te bieden en te leren hadden. Zelfs in deze menigte van geweldige mensen en ervaringen springt er één bovenuit in mijn geheugen omdat het mijn perspectief echt heeft veranderd, en dit is mijn ontmoeting met Annie Imbens-Fransen.
Omdat ik uit een grote conservatieve christelijke familie kwam, was ik me niet zo bewust van mijn bijzondere bijdrage als vrouw en mijn macht als zodanig. Ik vond het geweldig hoe Annie er niet alleen over sprak, maar deze overtuiging ook uitleefde. Preambule, Doel en Principes gingen heen en weer via faxen, maar er was nog een laatste face-to-face gesprek vergadering voordat u het URI Charter ondertekent. We waren allemaal blij dat deze collectieve inspanning ten einde liep toen Annie opstond en zei dat het onvolledig was. Ik moet zeggen dat we allemaal verlamd waren door het idee om de discussies opnieuw te beginnen; het proces kon nooit eindigen. Maar het was niet omdat Annie daar stond, moedig, standvastig, overtuigd. Er zou een principe van gelijkheid tussen vrouwen en mannen in moeten worden opgenomen.’ Dus zonder veel discussie werd principe nr. 8 opgenomen:
We oefenen een eerlijke participatie van vrouwen en mannen in alle aspecten van de URI uit.
Ik moet zeggen dat ik de PPP’s / Preambule, doel en beginselen, heel vaak lees en elke keer als ik principe 8 zie, breng ik mij in bewondering naar haar toe, met diepe waardering voor wat zij aan URI en vooral aan mij heeft gegeven. Dat zou ik niet zijn hetzelfde als ik Annie niet had ontmoet. Mogen zij in vrede rusten.
(Sally Mahe, Anne Roth amongst others in Antwerp)
Sally Mahe/ URI Senior Advisor schreef dit eerbetoon: “URI is Annie Imbens veel dank verschuldigd. Als oprichter van de Global Council Trustee en gepassioneerde eerstehulpverlener op de visie van URI pleitte Annie ervoor dat vrouwen in leidinggevende posities werden opgenomen. In een tijd waarin het bewustzijn over de vitale behoefte aan rechtvaardigheid en inclusiviteit van vrouwen over de hele wereld aan het ontwaken was, drong Annie er bij URI op aan om een kernprincipe te creëren waarin wordt opgeroepen tot eerlijke participatie van vrouwen en mannen in alle delen van de URI-gemeenschap. We staan vandaag op haar schouders terwijl we de roeping blijven omarmen om met compassie leiding te geven en de geweldige bijdragen die vrouwen leveren aan URI en leiderschap over de hele wereld hoog te houden.
Vrouwenrechten
Het is duidelijk dat Annie een voorvechter was van de rechten van de vrouw. Een van de belangrijkste bijdragen van Annie was haar inzet voor CSW, de Commissie voor de Status van Vrouwen en CEDAW./ The Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women / Het Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen (CEDAW) werd in 1979 aangenomen door de Algemene Vergadering van de VN. Montage. Uit deze groepen ontstond ‘De Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen’, 25 november, de dag van onze conferentie.
Vandaag lanceert UN Women Nederland ‘Orange the World’, stop geweld tegen vrouwen. Door heel Nederland worden evenementen zoals de onze gehouden. Carola en ik hebben ons aangemeld en dragen onze pins om dit belangrijke doel te steunen.
Ik ben ervan overtuigd dat Annie goedkeurend zal zwaaien!
Moge zij altijd herinnerd worden en nooit vergeten worden! Alle zegeningen voor Annie!
Referenties:
“Swing zei ‘ja’ Een leven gewijd aan United Religions” (01-08-1997)
https://www.trouw.nl/nieuws/swing-zei-ja-een-leven-gewijd-aan-united-religions~b4e5133f/
Met dank aan: Patrick Hanjoul / Voormalig Voorzitter URI Europa, Email correspondentie – maandag 22 maart 2021
Rev. Canon Charles P. Gibbs : Voorheen Exec. Director URI, email correspondentie 8 april 2021
Anne Roth/ al lang bestaand URI CC member
Maria Crespo, URI Director of Member Support
Sally Mahe, URI Senior Advisor
https://www.uri.org/Core
htps://www.uri.org/PPP (Preambule, doel en beginselen/ Preamble, purpose and principles)
https://www.uri.org/what-we-do/resource-library?
Orange the World – Stop geweld tegen vrouwen : www.orangetheworld.nl ..
Donaties: https://doneer.unwomen.nl/orange-trust-fund
https://www.un.org/en/observances/ending-violence-against-women-day
A Day for the Elimination of Violence Against Women / Een dag voor de uitbanning van geweld tegen vrouwen
Vrouwenrechtenactivisten hebben 25 november sinds 1981 uitgeroepen tot dag tegen gender gerelateerd geweld. Deze datum werd gekozen ter ere van de Mirabal-zusters, drie politieke activisten uit de Dominicaanse Republiek die in 1960 op brute wijze werden vermoord op bevel van de heerser van het land, Rafael Trujillo. (1930-1961).
(Anne Roth, Annie Imbens, Marjorie – Berlin 2002)
